The Interdisciplinary Nature of Sociology and the Complementarity School in Understanding Social Change: Complementary Sociology

Abstract

Bu çalışma, Bülent Kara tarafından geliştirilen "Tamamlayıcı Sosyoloji" okulunu, sosyolojik teorilerin mevcut parçalı ve işlevselci yapısına eleştirel bir bakış açısıyla yaklaşarak, hem teorik hem de analitik düzeyde eleştirel bir şekilde değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Makalenin temel amacı, sosyolojik düşüncenin çağdaş toplumsal dönüşümleri anlamlandırmada karşılaştığı teorik yetersizlikleri ele almak için tamamlayıcılık ilkesine dayalı bütüncül bir yaklaşım önermektir. Kara'nın tamamlayıcılık kavramı, parçalar arasında bir hiyerarşi oluşturmadan karşılıklı anlam kurmayı amaçlaması ve toplumsal olguları ötekileştirmeden analiz etmeyi amaçlaması bakımından klasik bütünleşmecilikten farklıdır. Disiplinler arası yöntemlerle desteklenen bu teorik çerçeve, Covid-19 salgını ve dijital dönüşüm gibi kopuş anlarında meydana gelen toplumsal dönüşümlerin analizinde uygulanabilirliğini göstermektedir. Pandemi süreci ve teknolojik değişim, birey-toplum ilişkilerinde derin yapısal dönüşümlere yol açmış ve bu bağlamda tamamlayıcı sosyoloji, toplumsal düzenin yeniden inşasında açıklayıcı bir teori olarak ortaya çıkmıştır. Ayrıca toplumsal emek kavramı, bireyin topluma entegrasyonu ve yeni normatif yapıların oluşumu da bu yaklaşım içerisinde değerlendirilmektedir. Tamamlayıcı Sosyoloji, yalnızca toplumsal yapıların değil aynı zamanda bireyin dönüşümünü de analiz eden çok katmanlı bir bakış açısı sunmakta ve medya, normlar ve kimlik oluşumu gibi alanlardaki açıklayıcı gücünü ortaya koymaktadır. Bu makale, Kara'nın öncülüğünde gelişen tamamlayıcı sosyoloji okulunu sosyolojik bilgi üretiminde yenilikçi ve bütüncül bir paradigma olarak konumlandırmaktadır. Tamamlayıcı Sosyoloji, sosyologlara yalnızca mevcut toplumsal yapıları analiz etme fırsatı değil, aynı zamanda bu yapılar arasındaki ilişkileri yorumlama ve yeni teorik anlayışlar geliştirme yeteneği de sağlamaktadır. Bu yaklaşım, sosyologları birey-toplum, mikro-makro ve özne-nesne gibi klasik teorilerin sınırlayıcı ikiliklerinden uzaklaştırır ve onları daha esnek, bütüncül ve ilişkisel bir analitik çerçeveye yönlendirir. Tamamlayıcı Sosyoloji, parçalanmış toplumsal gerçeklikleri tek bir merkezden açıklamaya çalışmaz; Bunun yerine, bu gerçeklikler arasında anlam köprüleri kurmayı ve farklı toplumsal deneyimleri dışlamadan ele almayı önermektedir. Bu şekilde, sosyologlar yalnızca toplumsal olguları tanımlamakla kalmaz, aynı zamanda bağlam yaratma, anlam üretme ve farklılıklar arasında tamamlayıcı bir bakış açısı geliştirme sorumluluğunu da üstlenirler. Bu yaklaşım, özellikle hızla değişen dijital çağda, sosyologlara yeni normatif yapılar, kimlik biçimleri, medya etkileri ve toplumsal emekteki dönüşümler gibi karmaşık toplumsal süreçleri anlamak için güçlü bir teorik çerçeve sağlar.